وزارت ارشاد و معاونت فرهنگی دارای مؤسساتی خاص است که میتواند از ظرفیتهای خود استفاده کند. برای اینکه اخوت بین مؤسسات ایجاد شود، از تمام مؤسسات خواستهایم در بحثهای مربوط به برپایی نمایشگاه حضور داشته باشند.
سال گذشته مؤسسه نمایشگاههای فرهنگی ثبت نام از ناشران را انجام داد اما نهایتاً این خانه کتاب بود که نمایشگاه کتاب را برگزار کرد. حالا آن طور که مدیرعامل خانه کتاب چند روز پیش گفت، ثبت نام از ناشران را خانه کتاب انجام میدهد، درحالیکه اگر مؤسسه نمایشگاههای فرهنگی آمادگی کافی داشته باشد، پول را به این مؤسسه میدهد تا نمایشگاه را برگزار کند. این اتفاق از آنجایی رخ میدهد که هیأتمدیره مؤسسه نمایشگاههای فرهنگی دچار مشکل است و مسئولان هنوز به جمعبندی نهایی درباره این هیات نرسیدهاند. اما علی شجاعی صائین، مدیرعامل خانه کتاب در گفتوگوی چند روز پیش خود صراحتاً اعلام کرد که خانه کتاب ترجیح میدهد نمایشگاه را مؤسسه نمایشگاههای فرهنگی برگزار کند، زیرا در این باره متخصصتر است.
در عین حال البته حرف بهمن دری نیز درست است که همه این مؤسسات زیرمجموعه وزارت ارشادند و همهشان میتوانند در برگزاری نمایشگاه مشارکت داشته باشند. اما طبیعی است که وظایف خانه کتاب، چیز دیگری است. ضمن اینکه مؤسسه نمایشگاههای فرهنگی اساسا همان طور که از نامش پیداست، برای برگزاری نمایشگاههای فرهنگی تاسیس شده است. نتیجه اینکه آیا بهتر نیست به عوض جابهجایی نقشها و تداخل وظایف مؤسسات که حتما مشکلاتی را به بار میآورد، تکلیف هر مؤسسه روشن باشد و هر کدام کار خود را انجام دهند؟
به هر حال بیستوپنجمین نمایشگاه کتاب تهران از 13 تا 23 اردیبهشتماه در تهران برگزار خواهد شد و بهمن دری درباره آنچه در این دوره از نمایشگاه اتفاق میافتد میگوید: ربع قرن از برگزاری این نمایشگاه گذشته و ما یک بخش ویژه، استثنایی و شاید غافلگیرکننده برای امسال درنظر گرفتهایم که امیدوارم شخص دیگری بتواند عهدهدار این بخش شود. پیشنهادهای مختلفی برای برگزاری این بخش مطرح شده که یکی از این پیشنهادها، حضور کلیه رؤسای نمایشگاههای تهران از اول برگزاری تاکنون است که سعی میکنیم همه در آن حضور داشته باشند. البته این شامل کسانی میشود که هنوز ارزشهای انقلاب اسلامی در درونشان هست؛ چون مدیران نمایشگاههای کتاب تهران بیشتر معاونین فرهنگی وزارت ارشاد بودهاند.
دری که در جمع خبرنگاران سخن میگفت، درباره شرایط شرکت در نمایشگاه امسال نیز گفت: مبنای ثبتنام برای ناشران در 3بخش، عمومی، دانشگاهی و آموزشی، چاپ 35عنوان کتاب و در بخش کودک و نوجوان، 40عنوان کتاب است و عناوینی میتوانند در بیست و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران شرکت کنند که از نیمه دوم سال1387 به بعد باشند و براساس اطلاعات خانه کتاب مشخص میشود. همچنین کلیه غرفهها را به ناشران خصوصی شهرستانها با تخفیف 50 درصد ارائه میدهیم. همچنین قیمت غرفه از 3 سال پیش تاکنون تغییری نکرده و اضافه نشده است. معاون فرهنگی وزیر ارشاد همچنین درباره این مسئله که در نمایشگاه کتاب گاه کتابهایی که مجوز نشر دارند، امکان حضور نمییابند، گفت: کتابهایی که از نیمه دوم سال 1387 دارای مجوز باشند، منعی برای عرضه ندارند. نمایشگاه آوردگاه تازههای کتاب است و اگر ناشران این شرایط را رعایت کنند، مشکلی پیش نمیآید. ما بر این مسئله نظارت میکنیم و درصورت نقض قانون برخورد خواهیم کرد. دری درباره محل دائمی برگزاری نمایشگاه نیز گفت: بعد از برگزاری نمایشگاه دوره گذشته، بیش از 10 مورد مکان به ما معرفی شد که هیچیک از گزینهها با محاسن و معایبشان مورد پذیرش ما قرار نگرفت.
عکسهای هوایی از این مناطق مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به مشکلات رفتوآمد، مورد پذیرش واقع نشد. باغ کتاب هم توسط کارشناسان ما بررسی شد؛ اما باغ کتاب با ظرفیتی که دارد، امکان برگزاری نمایشگاه کتاب را ندارد؛ زیرا باغ کتاب 36هزار متر مربع ظرفیت دارد؛ درحالیکه نمایشگاه کتاب 120هزار متر مربع فضا نیاز دارد. تنها میشود نمایشگاههای تخصصی را در باغ کتاب برگزار کرد. ضمن اینکه باید آزمون خود را هم پس بدهد و بعید بهنظر میرسد در سالهای بعد هم نمایشگاه در باغ کتاب برگزار شود. اما گزینه ما مجتمع امام خمینی (ره) در کنار مصلاست که از میان 10 گزینه پیشنهادی، شرایط بهتری دارد و اگر اعتبارات آن تأمین شود، میتواند محل دائمی نمایشگاه کتاب باشد. دری درباره معرفی کتابهای شاخص بهطور ماهانه نیز گفت: ما باید از میان 65هزار عنوان کتاب، 10عنوان کتاب را در ماه معرفی کنیم که این فرایند با آزمون و خطا همراه است. در معرفی اولیه هم در این کتابها برخی خلأها وجود داشت. باید صبر کنیم تا مدتی بگذرد. ما میخواهیم سعی کنیم این فرایند از یک ماه به 2هفته تبدیل شود و اولویت با معرفی کسانی است که در کتاب سال و یا کتاب فصل برگزیده میشوند.
او همچنین گفت: ما فکر میکنیم این معرفی به جایگاهی برسد که بعد از کتاب سال و جایزههای وزارت ارشاد، نویسندگان امیدوار باشند که اسمشان در میان این معرفی باشد. ما خانه کتاب، بنیاد ادبیات داستانی و دفتر مطالعات را موظف کردهایم که هر یک 10 عنوان کتاب شاخص را معرفی کنند که ما از میان این 30 عنوان کتاب، 10 عنوان شاخص را انتخاب کنیم.